Η ΔΙΑΔΕΡΜΙΚΗ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΟΣΤΟΜΙΑ
Η κατάσταση της υγείας μερικών ασθενών, δεν επιτρέπει την επαρκή πρόσληψη τροφής, φαρμάκων και νερού γεγονός το οποίο θέτει σε άμεσο κίνδυνο την επιβίωση τους. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο γιατρός μπορεί να προτείνει την ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΟΣΤΟΜΙΑ. Η μέθοδος επιτρέπει την τοποθέτηση, διαμέσου του στόματος, ενός καθετήρα στο στομάχι ο οποίος εξέρχεται διαπερνώντας το κοιλιακό τοίχωμα, ανάμεσα στις πλευρές και τον ομφαλό. Ο καθετήρας αυτός επιτρέπει στους ασθενείς να σιτίζονται και να προσλαμβάνουν υγρά, ρευστές τροφές και φάρμακα.
ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗΣ ΓΑΣΤΡΟΣΤΟΜΙΑΣ ;
Η ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΟΣΤΟΜΙΑ είναι μια ιατρική πράξη σχετικά απλή και γρήγορη, με ελάχιστους κινδύνους. Λίγες μόνο αντενδείξεις υπάρχουν και αυτές με ασφάλεια μπορούν να αξιολογηθούν πριν την επέμβαση. Η αναισθησία είναι ελαφρά και συνήθως περιορίζεται σε απλή καταστολή, παρόμοια με αυτή που εφαρμόζεται στις περισσότερες διαγνωστικές γαστροσκοπήσεις.
Ο καθετήρας σίτισης καλύπτεται εύκολα από τα ρούχα και μπορεί να μη γίνεται αντιληπτός από τον κοινωνικό περίγυρο.
Ο καθετήρας σίτισης μπορεί να αφαιρεθεί, εφόσον η κατάσταση της υγείας του ασθενούς αναστραφεί και μπορεί να επανασιτισθεί επαρκώς από το στόμα.
Η ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΟΣΤΟΜΙΑ δεν καταργεί τη φυσιολογική οδό σίτισης: ανάλογα με τη σύσταση του γιατρού, ο ασθενής μπορεί να συνεχίσει παράλληλα να τρέφεται και να ενυδατώνεται από το στόμα.
ΠΟΙΑ Η ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΠΡΙΝ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΟΣΤΟΜΙΑ;
Κάθε αντιπηκτική θεραπεία οφείλει να διακοπεί μετά από συνεννόηση των γιατρών. Την παραμονή της επέμβασης απαιτείται έλεγχος της πηκτικότητας του αίματος και ορισμένων συνήθων βιοχημικών παραμέτρων. Το ιστορικό του ασθενούς και οι πιθανές φαρμακευτικές αλλεργίες οφείλουν να επισημανθούν. Την ημέρα της επέμβασης ο ασθενής πρέπει να είναι αυστηρά νηστικός τουλάχιστον για 8 ώρες. Συνιστάται θερμά, εφόσον είναι εφικτός, ο καθαρισμός της στοματικής κοιλότητας με αντισηπτικό και ειδικά σε άντρες ένα επιμελές ξύρισμα της άνω κοιλίας.
ΠΩΣ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΤΑΙ Η ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΟΣΤΟΜΙΑ;
Η επέμβαση εκτελείται υπό καθαρές συνθήκες σε χειρουργική ή ενδοσκοπική αίθουσα, που διαθέτει τον απαιτούμενο εξοπλισμό, παρουσία αναισθησιολόγου.
Η ΕΝΔΟΣΚΟΠΙΚΗ ΓΑΣΤΡΟΣΤΟΜΙΑ εκτελείται με εύκαμπτο ενδοσκόπιο το οποίο εισάγεται από το στόμα και προωθείται στο στομάχι. Η ενδοσκόπηση αυτή αφενός εκτιμά την κατάσταση του γαστρεντερικού σωλήνα και αφετέρου επισημαίνει το σημείο στο οποίο θα τοποθετηθεί ο καθετήρας. Στο σημείο αυτό ο γιατρός εκτελεί μια μικρή τομή στο δέρμα της κοιλίας και διαμέσου αυτής ένα τρύπημα του στομάχου, για την τοποθέτηση του καθετήρα.
Ο καθετήρας δε στερεώνεται με ράμματα στο δέρμα, αλλά φέρει ειδικά πτερύγια που τον σταθεροποιούν στη εσωτερική και την εξωτερική πλευρά του κοιλιακού τριχώματος.
Όλη η διαδικασία είναι ελάχιστα τραυματική.
ΠΟΙΕΣ ΕΠΙΛΟΚΕΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΣΥΜΒΟΥΝ;
Ο πόνος είναι η συχνότερη επιπλοκή της ενδοσκοπικής γαστροστομίας και αντιμετωπίζεται με τη συστηματική χορήγηση αναλγητικών.
Οι υπόλοιπες επιπλοκές είναι σπάνιες και κατά σειρά συχνότητας θα μπορούσαμε να παραθέσουμε:
– Την περιστομική λοίμωξη: Εκδηλώνεται λίγες ημέρες μετά την επέμβαση με ερυθρότητα, οίδημα, και πόνο γύρω από τη στομία. Μπορεί να συνυπάρχει πυρετός με ή χωρίς ρίγος. Συνήθως ανταποκρίνεται καλά στη χορήγηση συστηματικών αντιβιοτικών και τοπικών αντισηπτικών.
– Την αιμορραγία: Εμφανίζεται συνήθως σε ασθενείς που λαμβάνουν αντιπηκτικά και εκδηλώνεται με αποβολή ερυθρού ή μαύρου αίματος με εμετό ή με τις κενώσεις. Η επιπλοκή αυτή μπορεί να απαιτήσει επαναληπτική ενδοσκόπηση, μεταγγίσεις αίματος ή παραγώγων του.
– Την περιτονίτιδα: Εμφανίζεται μετά από διαφυγή υγρού μεταξύ του δέρματος και του στομάχου. Απαιτεί χειρουργική αντιμετώπιση.
ΜΕΤΕ ΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ, ΠΟΙΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΗΡΗΘΟΥΝ;
Μετά την τοποθέτηση της γαστροστομίας συστήνεται ολιγοήμερη νοσηλεία, προκειμένου να παρέλθει το κρίσιμο διάστημα εμφάνισης των επιπλοκών και να ξεκινήσει η σίτιση του ασθενούς. Κατά το πρώτο 24ωρο είναι σημαντικό να πραγματοποιούνται τακτικές περιστροφές του σωλήνα σίτισης, προκειμένου να αρχίσει ομαλά η διεργασία της συριγγοποίησης. Η σίτιση ξεκινά προοδευτικά με νερό το πρώτο 24ωρο. Τροφή χορηγείται σε περιορισμένη ποσότητα τις επόμενες τρείς ημέρες και εφόσον γίνεται καλώς ανεκτή από τον ασθενή προχωρούμε στην κανονική, πλήρη σίτιση σύμφωνα με τις θερμιδικές του ανάγκες.
Περιποίηση του κοιλιακού τραύματος οφείλει να γίνεται κάθε ημέρα, κατά την πρώτη εβδομάδα και κάθε δύο ημέρες μέχρι τη συμπλήρωση ενός μήνα από την επέμβαση, οπότε ολοκληρώνεται η συριγγοποίηση και πλέον αρκεί ο τακτικός καθαρισμός με νερό και σαπούνι.
Ο πλαστικός καθετήρας σίτισης πρέπει να μένει καθαρός σε όλη τη διάρκεια της χρήσης του και για αυτό απαιτείται επιμελής έκπλυση με νερό μετά το πέρας κάθε σίτισης, έτσι ώστε να απομακρύνονται τα τροφικά υπολείμματα, που μπορεί να τον φράξουν. Τέλος, η αντικατάσταση του σωλήνα πρέπει να γίνεται τακτικά σύμφωνα με τις προδιαγραφές του κατασκευαστή και δεν προϋποθέτει νέα ενδοσκόπηση και νοσηλεία.
Dr. Χάρης Πηλιχός