Ο καρκίνος του παχέος εντέρου (ΚΠΕ) αποτελεί ένα πολύ συχνό και σοβαρό νόσημα για τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες αφού προσβάλλει το 5% του πληθυσμού, – 1 στους 20 ανθρώπους θα αναπτύξουν τη νόσο στη διάρκεια της ζωής τους – αποτελώντας έτσι το δεύτερο πιο συχνό κακόηθες νεόπλασμα και στα δύο φύλα.
Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων η ανάπτυξη του όγκου γίνεται μέσα από μία μακροχρόνια εξελικτική διαδικασία διαδοχικών γενετικών μεταλλάξεων που οδηγούν το φυσιολογικό εντερικό επιθήλιο στην νεοπλασία. Τα ενδιάμεσα στάδια της καρκινογένεσης είναι σήμερα καλά τεκμηριωμένα με αποτέλεσμα οι αδενωματώδεις πολύποδες να θεωρούνται γνήσιες προκαρκινωματώδεις βλάβες.
Λόγω της συχνότητας αλλά και της σοβαρότητας του νοσήματος, εδώ και πολλά χρόνια οι διεθνείς επιστημονικές κοινότητες έχουν εκδώσει επίσημες οδηγίες πρόληψης και έγκαιρης διάγνωσης του ΚΠΕ. Μεγάλες πολυκεντρικές μελέτες από την Ευρώπη και τις Η.Π.Α έχουν τεκμηριώσει την αναμφισβήτητη αξία της Προληπτικής Κολονοσκόπησης ως μεθόδου εκλογής πρόληψης της νόσου. Όταν η εξέταση γίνει έγκαιρα και σωστά, ανιχνεύονται πολύποδες που αφαιρούνται ενδοσκοπικά κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης, ανακόπτοντας με αυτό τον τρόπο τη δυσμενή εξέλιξη και προλαμβάνοντας αποτελεσματικά την εμφάνιση του καρκίνου.
Οι διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες είναι εξαιρετικά σαφείς :
Προληπτική κολονοσκόπηση (screening colonoscopy) για όλο τον πληθυσμό ( ασυμπτωματικοί άνδρες και γυναίκες ) στην ηλικία των 50 ετών.
- Σε άτομα που έχουν συγγενείς α΄ βαθμού με πολύποδες ή καρκίνο συνιστάται η πρώτη κολονοσκόπηση να γίνεται σε ηλικία 10 έτη πριν από αυτή του πάσχοντος.
- Σε ασθενείς με καρκίνο ή πολύποδες παχέος εντέρου συνιστάται τακτική παρακολούθηση (followup) σε διαστήματα που καθορίζει ο θεράπων ιατρός, ανάλογα με την ιστολογική εξέταση των πολυπόδων.
Έγκαιρη διάγνωση
Ο πρώτος ιατρικός στόχος σε κάθε κακόηθες νόσημα είναι η πρόληψη.
Αν αυτός δεν επιτευχθεί, τότε ο δεύτερος είναι η έγκαιρη (πρώιμη) διάγνωση που εξασφαλίζει καλύτερη πρόγνωση για τον ασθενή και ενίοτε την ίαση. Συμπτώματα συναγερμού που πρέπει άμεσα να διερευνώνται με ενδοσκόπηση είναι τα εξής :
- σιδηροπενική αναιμία
- απώλεια βάρους
- αποβολή αίματος στα κόπρανα
- εμμένουσα αλλαγή των χαρακτηριστικών των κενώσεων (σχήμα / σύσταση / αριθμός ) σε άτομα ηλικίας άνω των 50 ετών.